Eeuwenoude bossen zijn landbouwgrond geworden en waar steden vroeger ophielden bij de stadsmuren is alles geleidelijk volgebouwd met woonwijken en distributiecentra. Het Noordbrabants Museum onderzoekt met werk van kunstenaars van toen en nu, samen met een boer, ecoloog, klimatoloog en activist, op welke manier het landschap verandert. En vooral: waardoor? Hoe kijken we naar de veranderingen om ons heen?
Snel naar:
Veranderland is een ervaring waar de bezoeker zich in verschillende landschappen lijkt te begeven. Ieder bezoek begint met een keuze: ga je zelf op onderzoek uit, of ga je mee op reis via een podwalk door de tentoonstelling en luister je naar stemmen en geluiden die je inspireren anders naar het landschap te kijken? Soms lijkt een stuk natuur altijd al zo te zijn geweest, maar is dat wel zo? Ingrijpende veranderingen hebben de natuur grotendeels onherkenbaar veranderd. Het is tijd voor bezinning.
Josephus Augustus Knip of Mattheus Derk Knip, Gezicht op 's-Hertogenbosch met palingvissers, ca. 1825. Het Noordbrabants Museum, 's-Hertogenbosch
Leon Adriaans, Sterrenbos, 1996. Vervaardiger: Frans van Santvoort. Bruikleen Marc en Bea Bozon
Een andere blik
Kunstwerken bieden een unieke kijk op het veranderende landschap van afgelopen eeuwen. Zo kijken we door de ogen van kunstenaars zoals Jan Sluijters, Henriëtte Ronner-Knip, Vincent van Gogh en Piet Mondriaan. Daarnaast gaan een viertal hedendaagse kunstenaars in op het veranderende landschap in verschillende videowerken.
IJkpunt in de tentoonstelling is het meest recente werk van Erik van Lieshout. Hij groeide op in de Peel en besloot er acht maanden te werken in een vervallen boerderij. Het gesprek dat hier ontstond, met boeren, politici, dierenactivisten en mensen uit de kunstwereld, vormt de rode draad in de nieuwe, humorvolle film, die in het museum in première gaat. Het vijf meter hoge holle konijn van stro dat hij in het weiland bouwde, is te bewonderen in een van de museumzalen.
Erik van Lieshout, Hooi-sculptuur, 2023. Foto Suzanne Weenink
Van binnen naar buiten
Veranderland roept op om naar buiten te gaan en het landschap met (inmiddels) andere ogen te bekijken. Een reisgids neemt de bezoeker mee naar buiten met een wandel- en fietsroute door de omgeving van het museum, zoals Het Bossche Broek. Ervaringen van bezoekers van binnen en buiten worden in het museum verzameld in een zogeheten Landschapslab. Een plek om te ontdekken, experimenteren en uit te wisselen, met ruimte voor ieders verhaal. Het uitgebreide publieksprogramma gaat verder op de thema's uit de tentoonstelling, met onder andere een vrij toegankelijke avondopenstelling en verschillende rondleidingen, lezingen en workshops.
Veranderland is de titel van het doorlopende onderzoek van Het Noordbrabants Museum naar de relatie tussen cultuur en natuur en de mens en haar omgeving, waarvan deze tentoonstelling de eerste presentatie is. De tentoonstelling en het publieksprogramma zijn ontwikkeld door conservatoren Floris van Alebeek en Helewise Berger in nauwe samenwerking met Loom, praktijk voor culturele transformatie. De vormgeving is in handen van landschapsarchitect Joost Emmerik en ontwerpbureau Koehorst in ’t Veld.
Veranderland kwam tot stand met steun van het Cultuurfonds, mede dankzij het Dubbel Breed Fonds.