Walk & Talk: een verkenning van erf en tuin
Door Pieter Donkers-Boersma — 30 september 2024
Op een zonnige zondagmiddag, 15 september, vond de eerste Walk & Talk plaats door de tentoonstelling Veranderland in Het Noordbrabants Museum. Een moment om niet alleen te kijken, maar ook om stil te staan bij de vragen en gedachten die de tentoonstelling oproept. In deze serie gaat het over de natuur om ons heen, met als focus deze keer: het erf en de tuin – de plekken die het meest dichtbij en vertrouwd zijn.
Buiten begint het verhaal
De middag begint buiten, bij de wonderlijke tuin van landschapsarchitect Joost Emmerik, die zich uitstrekt over het voorplein van het museum. Een zee van planten en wilde schoonheid, een plek die ons even uit het strakke ritme van de stad haalt. "Ik vind het rommelig," klinkt het door een bezoeker, "maar op een prachtige manier." Joost spreekt over onze neiging om de natuur te beheersen, te verharden en naar onze hand te zetten. Maar wat als we dat loslaten? Wat als we de natuur vrij laten ademen, zoals hier? De tuin, met haar mix van 1500 eenjarige planten, geeft een levendige voorproef van de tentoonstelling binnen.
Binnen in Veranderland
Na deze eerste ontmoeting met de natuur vervolgt de tour binnen in de tentoonstelling, waar het landschap in al zijn veranderende vormen centraal staat. Van ogenschijnlijk ongetemde wildernis naar door mensenhanden gevormde landschappen. Iedere ruimte vertelt een ander verhaal, elke stop brengt nieuwe perspectieven. Conservator Helewise Berger schetst het contrast tussen hoe kunstenaars het verleden soms idealiseerden en de rauwe werkelijkheid liever buiten beeld lieten.
Gert van Oort en Antonet van Dongen delen hun visie op het landschap van nu en de toekomst. In hun HeeSchaop-project vinden ze manieren om een stuk land, dat uiteindelijk een bedrijventerrein zal worden, nieuw leven in te blazen door mensen te verbinden met de natuur en schapen in te zetten voor het landschapsbeheer. Het erf en de directe omgeving worden zo een plek van actie, van ontmoeting met het landschap en de natuur, een plek waar verleden, heden en toekomst in elkaar overvloeien.
Denken in het Veranderland Lab
In het Veranderland Lab worden vragen gesteld die inspireren om na te denken over onze eigen relatie met de natuur: wat zegt een tuin over ons? Is het een statussymbool, een toevluchtsoord, of gewoon een plek voor de GFT-bak? En wat willen we werkelijk – een geordend landschap of een wildernis die leeft en groeit buiten onze controle? Joost Emmerik laat zien hoe ons idee van schoonheid en natuur door de tijd verandert, terwijl Helewise vertelt over het ruwe Brabantse leven dat Van Gogh schilderde, ver weg van de geromantiseerde tuinen van zijn tijd.
Aan het einde van de middag, is er één gedeelde gedachte: meer ruimte voor de natuur betekent meer ruimte voor onszelf. Want uiteindelijk zijn we niet los van de natuur, maar er onlosmakelijk mee verbonden.